hành trình đảo Cát Bà- Quần đảo Cát Bà thuộc địa phận thành phố Hải Phòng nổi tiếng trong nước và quốc tế là một điểm thăm quan sinh thái có sơn, thuỷ hữu tình và những món đặc sản Biển được chế biến từ những loài thuỷ Hải sản phong phú tại địa phương, trong đó có những món được chế biến từ con Sam một loài giáp xác tương đối phổ biến tại vùng biển này.

Sam là một loại hải sản có thể chế biến được nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng mang hương vị rất riêng của miền biển như; Gỏi Sam, Sam xào chua ngọt, chả sam hay Sam luộc hoặc nướng đặc biệt là món trứng sam nướng có vị béo rất riêng và chứa lượng đạm cao. Ngoài ra khi ăn các món được chế biến từ Sam giúp thanh nhiệt cơ thể rất tốt. Nhưng thời gian gần đây, giá của mỗi đôi Sam lên tới nửa triệu đồng, vì thế món ăn này không phải bà con lao động nào cũng có thể thưởng thức.

Đặc tính của con Sam đi đâu cũng cõng nhau một đôi. Theo kinh nghiệm của người đi biển thì trong hai con Sam đi cùng nhau, một con chết là con kia cũng chết theo, nếu một con chết mà con kia không chết thì sẽ trở thành Sam độc, con Sam đó suốt quãng đời còn lại phải sống cô độc. Sự thủy chung của loài thủy sản này đã trở thành biểu tượng về tình nghĩa vợ chồng, tình đoàn kết, đức hy sinh thấm đậm tình của người dân chài.

Sam là loài giáp xác, tính hàn nên khi chế biến phải rất cẩn thận. Sam thường được giết mổ theo đôi, khi cắt tiết sam phải làm sao cắt thành tia mới giữ được độ ngọt của thịt, nếu còn tiết thì thịt sẽ có vị chát. Toàn bộ đầu chân, rìa vây, mai được vứt bỏ. Riêng phần ruột sam được lọc bỏ rất kỹ không để dính vào phần thịt. Người làm thịt sam chỉ sơ ý một chút là có thể  người sử dụng các món ăn từ Sam sẽ bị dị ứng hoặc gây ra hiện tượng chướng bụng, đầy hơi nên khi chế biến món này người ta thường hay dùng Tỏi vì đây là một loại gia vị chống đầy hơi rất tốt.

Thịt Sam là một món đặc sản được nhiều người ưa thích thì Gan Sam lại là một món khoái  khẩu của nhiều loài cá như Sủ sao, Cá Côi mà đặc biệt là cá Cháp. Những tay câu sành điệu thường tìm đủ mọi cách để có Gan Sam làm mồi câu cho dù biết chắc đây là một loại mồi tương đối khó tìm. Thậm chí họ còn bỏ ra hàng trăm ngàn để mua những hộp Gan Sam được muối sẵn từ nơi khác chuyển về.

Hiện nay, để  thấy một đôi Sam bày bán trên chợ Cát Bà là một hiện tượng hi hữu. Hầu như các khách sạn nhà hàng đã thu mua hết từ vòng ngoài tại các cơ sở thu mua, tại các tàu đánh bắt và đôi khi lượng cung cấp còn không đủ để bán cho khách. Sam trở thành món ăn đặc sản cao cấp, mang hương vị riêng của vùng biển Đảo. Sam Cát Bà ngọt thịt, có mùi vị riêng bởi nồng độ muối trong nước khá cao, những loài thủy hải sản sống trong môi trường nước này được đánh giá có chất lượng cao hơn các hải sản cùng loại ở vùng khác. Hiện nay tại Cát Bà giá một đôi Sam chưa qua sơ chế khoảng trên năm trăm ngàn đồng. Một đôi Sam chỉ phục vụ được những món đơn giản như sào chua ngọt, luộc hoặc nướng còn đối với món gỏi sam thì phải cần ít nhất là hai đôi trở lên. khách thăm quan đến với Cát Bà ngoài thưởng thức bầu không khí trong lành mát mẻ, khám phá các hang động vụng, vịnh thăm vườn Quốc gia Cát Bà, thoả sức vùng vẫy với sóng biển thưởng thức những món đặc sản như Tu hài, Cua, Ghẹ, Mực…. Mà chưa được thưởng thức món Sam biển  thì quả là một điều đáng tiếc.